از نظر شرع و قرآن و عترت چه میزان و در چه محدوده هایی می بایست زن از شوهر تبعیت کند و مرز آن تا کجاست و در چه مواردی عدم تبعیت زن موجب گناه است؟ راستش چیزهایی مثل عدم خروج زن از خانه بدون اجازه شوهر، عدم نذر زن از مال شوهر بدون اذن او و ... را شنیده ام می خواهم بدانم این احکام کلی است یا اگر شوهر با این کار خود موجبات اذیت و آزار و حتی گناه زن را پیش آورد آیا باز هم تبعیت از او لازم است؟ و متقابلا می خواهم بدانم آیا کاری هست که مثل این چیزهایی که در مورد زن هست مرد هم می بایست در مقابل زن انجام دهد که موجبات گناه او را
اهم موارد اطاعت از شوهر برای زن در موارد زیر است:
1- اگر مانع شرعی مانند عادت ماهانه و روزهداری ندارد و شوهر درخواست هم خوابگی کرد واجب است اطاعت کند.
2- اگر او را از رفتن به مکانی منع کرد واجب است اطاعت نماید.
در موارد مستحبات اگر حقوق شوهر با هر عمل مستحبی تزاحم پیدا کند بایستیآن عمل ترک و حقوق شوهر رعایت گردد البته در مورد حقوق زن نیز مساله به همین صورت است یعنی اگر حقوق زن با هر عمل مستحبی شوهر تزاحم پیدا کند بایستیآن عمل ترک و حقوق زن رعایت گردد.
3- اگر زن بخواهد به سفر واجب مانند حج برود اجازه یا منع شوهر اثری ندارد و در صورت جمع بودن همه شرایط استطاعت زن باید حج را انجام دهد و در این صورت اجازه شوهر شرط نیست. همین طور برای یاد گرفتن واجبات دینی یا معالجه در صورتی که امکان آن در منزل فراهم نباشد زن می تواند بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود. همچنین برای فرار از خطر جانی و مانند آن.
با توجه به آن که هر اجتماعی هر چند کوچک , باید دارای مدیر و مسؤولی باشد, خانواده نیز - که سنگ زیرین اجتماع و هسته اولیه آن است - از این قاعده مستثنی نیست و در نظام خانوادگی اسلام , مسؤولیت اداره و تأمین نیازمندی های خانواده , بر دوش مرد نهاده شده است ; لیکن این به معنای حاکمیت او بر زن نیست ; بلکه نوعی مسؤولیت است.
در موارد زیر خارج شدن زن از منزل نیاز به اجازه شوهر ندارد:
الف ) خارج شدن برای یاد گرفتن معارف و واجبات و محرمات دینی در صورتی که در منزل امکان یاد گرفتن نباشد.
ب ) خارج شدن برای معالجه بیماری در صورتی که امکان معالجه در منزل نباشد.
ج ) برای فرار از خطر جانی , مالی , آبرویی .
د ) برای انجام واجبات عینی که موقوف بر خارج شدن است مثل حج واجب یا نجات جان انسانی .
ه ) چنانچه ماندن در منزل باعث عسر و حرج غیرقابل تحمل باشد.
و ) اگر در ضمن عقد ازدواج با شوهر شرط کرده باشد که برای کار و امثال آن از خانه خارج شود و شوهر هم شرط را پذیرفته باشد.
ز ) مجبور باشد برای تأمین مخارج و معاش از منزل خارج شود در صورتی که شوهر قدرت بر تأمین مخارج ندارد و یا اگر قدرت دارد مخارج زن را ندهد.
ولی باید توجه داشت که موارد مذکور به عنوان قانون در شریعت بیان شده اند و در جایی که تفاهم و هم دلی و صمیمیت باشد در نظام خانواده نوبت به قانون نمی رسد. اصولا چنین قانون هایی در زندگی زناشویی هنگام اختلاف ها بیان می شود تا هر یک از زن و مردی که با یکدیگر ناسازگاری دارند ملزم به رعایت آن گردند و اختلاف شدت پیدا نکند. در غیر این صورت زن و شوهر یک روح در دو بدن هستند و از هر لحاظ غم خوار و دلسوز یکدیگرند و چه خوب گفته اند که زن و شوهر شریک زندگی هم هستند و دو مونس و شریک غمخوار بیشتر به ایثار و راضی نگهداشتن یکدیگر می اندیشند نه به حد و مرزهای قانونی و وظیفه های خشک.
ناگفته نماند این که در فرهنگ اسلام قوانینی برای تأمین نظر شوهر بیان شده است مبتنی بر اصول روان شناختی مرد و زن است به طوری که اگر نظر شوهر تأمین شود او احساس مسؤولیت بیشتر می کند هر آنچه که در توان دارد در اختیار خانواده اش می گذارد و به تجربه ثابت شده زنانی که مدتی ناسازگاری شوهر را تحمل کرده اند و به شوهر ثابت کرده اند پای بند زندگی هستند و برای خود شوهر نیز بارها این تجربه اتفاق بیفتد که در خانه آرامش بیشتر دارد و مورد اطاعت است. رفته رفته از هرگونه ناهنجاری و ناسازگاری و صرف وقت در بیرون از خانه کم می کند و حتی با زیاد شدن محبت و اعتماد به همسرش، مشکل عدم اجازه و سختگیری حل می شود اما رسیدن به این وضعیت مطلوب نیاز به زمان و تحمل یک دوران دارد.
بنابراین توصیه ما این است که به جای تقابل و استفاده از حقوق متقابل در پی جلب محبت و اعتماد باشید آن گاه است که هر خواسته شما از شوهر دست یافتنی است و او با میل و رغبت هماهنگ با شما خواهد شد.
•
